Dünya Sever

Mezun Kızın Kitap Macerası ; Kayı 7'Kutsal Ittifaka Karşı' Akılda Kalanlar

DünyaSever Eylül 25, 2017 0 Comments

2.SÜLEYMAN HAN

Tarihte ;

★1687’de Eğri düşmüş. Eğri, Macaristan’ daki Osmanlı şehirlerinin Budin’den sonra en önemlisiydi; 47 camisi vardı. Leh cephesinde Kırım Hanı Selim Giray, zaferleri sayesinde düşmanı Osmanlı topraklarına sokmadıysa da Osmanlılar’ın asıl cephesi sayılan Almanya cephesi çöküntü halindeydi.

★Askeri teşvik için II. Süleyman, 6 haziran 1689’da, ordunun başında Edirne’den yola çıktıysa da 25 haziranda Sofya’ya geldiğinde, esasen bozuk olan sıhhati büsbütün kötüleştiğinden, orada kaldı. ★Saltanat kurultayı, tek çarenin Köprülü Fazıl Mustafa Paşa‘nın tam yetkiyle sadarete ve başkomutanlığa getirilmesi olduğuna karar verdi.

★Döneminde Avusturyalılar, Eğri, Lipva ve öteki bazı kaleleri ele geçirdiler. Venedikliler ise, Teb Kenti ile Bosna’daki Knin Kalesi’ni aldılar. 1688’de ise Avusturyalılar Belgrad, arkasından da Niş Kalesi Avusturyalıların eline geçti.

II. Süleyman sonunda Köprülüzade Fazıl Mustafa Paşa‘yı sadrazamlığa getirdi. Fazıl Mustafa Paşa, Niş ve Belgrad’ı düşmandan kurtardı.

Kitaptan Notlar;

40 sene Şimşirlik dairesinde kaldı.
Hazinenin boş olmasından dolayı cülus dağıtılmamış Ocaklılar isyan başlattılar.Çarşı ve dükkanlar kapatıldı.En sonunda zar zor ocaklının ulufe,bahşiş ve terakkileri verildi.
Ocaklılar isyanla Veziriazam Siyavuş Paşa şehit edip,haremini yağmaladılar.
Eğri,İstoni Belgrad,Atina elden çıktı.Hedeflerinde Eğriboz vardı.
Çelebi İbrahim Paşa bu uzun müdafaasında Tiryaki Hasan Paşa gibi tedbirli hareketi ile Eğriboz'u kurtarmaya muvaffak olmuştur.
Yeğen Osman Paşa'nın kayıtsızlığı üzerine 8 Eylül 1688 Belgrad düştü.
Fazıl Mustafa Paşa kısa zamanda yeni ruh verdiği orduyla Niş,Vidin,Avlonya,Belgrad kaleleri zapt edildin.
2.Süleyman istiska(ödem)hastalığına yakalanarak 49 yaşında Edirne'de vefat etti.
Ömrünce hiçbir namazını terk etmemiş ve hiç çocuğu olmamıştır.

Gezilecek Yerler;

2.Süleyman Türbesi (Süleymaniye Cami/İstanbul)

2.AHMED HAN

Tarihte;

★Avusturya ile savaş halinde olan Sadrazam Fazıl Mustafa Paşa şehit düşmüş, ordu büyük kayıplar vermiştir. Bundan sonra Avusturyalılar Varat ve Lipva kalelerini işgal etmiştir.

★1693 senesinde Erdel üzerinden Avusturyalılar, Boğdan ve Erdel'e yeniden saldırıya geçmiş, Yanova'yı işgal ederek, Belgrad'ı kuşatmıştır. Bu karmaşa içinde Lehliler Kamaniçe'yi, Venediklilerde Girit'i işgal ederek, buralara asker çıkarmışlardır. Osmanlılar bu işgallere başarı göstermiştir.

★Venediklilerde saldırıya başlamıştır. Sakız adasını işgal etmişlerdir. Sakız adasının işgal edilmesi 2. Ahmet'i oldukça üzmüştür.

★Sakız adası yeniden ele geçirilmiştir. Sakız adasının fethinin haberi ulaşmadan, Sultan 2. Ahmet 52 yaşındayken 6 Şubat 1695'te Edirne'de vefat etmiştir

Kitaptan Notlar;

Kılıç kuşanma merasimi farklı olarak Edirne'de Eski Camii'de yapıldı.
Salankamen Savaşında Fazıl Mustafa Paşa şehit düşerek zaferle bitmek üzere olan savaşı mağlubiyete çevrilmiş oldu.
Kırım kuvvetlerinin muharebeye zamanında yetişmemesi,zaferin bozguna dönüşmesinin en önemli nedeni olarak görülmektedir.
1692 zafer mevsimi ile,Girit ve Mora'da Venediklilere,Kamaniçede de Lehlere karşı zaferlerle bitmiş oldu.
1693 yılında Haziran ve Eylül ayında çıkan iki yangın,İstanbul'da büyük hasarlara sebep oldu.14 bine yakın ev harap oldu.
Sakızın elden çıkması ile üzüntüden hastalığı ağırlaşan Sultan 2.Ahmed Sakız Adasının fetih haberini alamadan 52 yaşında Edirne de vefat etti.
2.Süleyman Han gibi günü gününe aynı olarak saltanat sürmüş ve aynı rahatsızlıktan vefat etmiştir.
2.Ahmed Sultan İbrahim'in 3.oğlu ,4.Mehmed ile 2.Süleyman'ın kardeşidir.

Gezilecek Yerler;

2.Ahmed Türbesi (Süleymaniye Cami/İstanbul)

2.MUSTAFA HAN

Tarihte;
★Saltanatının beşinci ayında 30 Haziran 1695'te Avusturya seferi için orduyla Edirne'den hareket etti.
Önce Lippa fethedildi; pek çok savaş malzemesi, ganimet ve esir alındı.Bizzat padişahın da katıldığı ve askeri şevke getirdiği savaşı Osmanlı ordusu kazandı. Bu zaferin ardından Lugoş ele geçirildi. Bu zaferlerden dolayı "gazi" unvanı aldı.
★II. Mustafa İstanbul'dayken Venedik donanmasını yenen Kaptanıderya Mezemorta Hüseyin Paşa seferden döndü.
★Padişah seferdeyken 6 Ağustos 1696'da Ruslar Azak Kalesi'ni kuşattı ve teslim aldı.
★II. Mustafa 20 Mayıs 1697'de üçüncü kez Avusturya seferine çıktı. 11 Eylül'de Prens Eugen karşısında Zenta faciası denilen müthiş bir bozgun ve yenilgi yaşandı. Bu savaşta Sadrazam Elmas Mehmed Paşa ile birlikte eyalet paşaları ve ordunun Tisa Irmağı'nı geçemeyen 30 bin kadar subay ve askeri düşman çemberinde kalarak imha edildi.
★1699'da Avusturya, Venedik ve Lehistan ile Karlofça Antlaşması imzalandı. Osmanlı Devleti, Temeşvar hariç bütün Macaristan'ı ve Erdel'i Avusturya'ya verdi. Mora Yarımadası ve Dalmaçya Venedikliler'e, Ukrayna ile Podolya Lehistan'a bırakıldı. Rusya Azak'ı ele geçirerek Karadeniz sahillerine indi.
★Karlofça Antlaşması Osmanlı Devleti'nin birden çok devletle aynı anda imzaladığı ilk antlaşmadır. Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti'nin Orta Avrupa'daki hâkimiyeti sona erdi
Karlofça Antlaşması'ndan bir yıl sonra Rusya ile İstanbul Antlaşması'nı imzalayan Osmanlı Devleti, Azak Kalesi ve çevresini Rusya'ya bıraktı (1700)
★Barış dönemine nağmen savaşlardaki başarısızlık ve gelen memnuniyetsizlik bir süre sonra padişahı doğrudan doğruya hedef alan bir noktaya ulaştı.15 Temmuz 1703'te Atmeydanında yapılan gösteriye cebeciler, yeniçeriler ve esnaf toplulukları katıldı. Göstericiler, Padişahın İstanbul'a gelmesini, Şeyhülislam Feyzullah Efendi ile yakınlarının da yargılanmasını istediler.
★II. Mustafa, 22 Ağustos günü tahttan çekilerek yerini kardeşi III. Ahmed'e bıraktı. Şeyhülislam Feyzullah Efendi öldürüldü. Yeni padişah Edirne Vak'ası'ndan sonra saray kadroları ve devlet erkânı ile birlikte İstanbul'a geldi.

Kitaptan Notlar;

Zente faciasında Osmanlı ordusunun zaiyati çok fazla idi.20bin asker karada,10bin asker ise nehirde boğularak şehit oldu.Kuşluk vakti başlayan savaş ancak gün batımında bitmiştir Askerin emre itaatsizliginden doğan büyük faciada Sadrazam şehitler arasında olduğu için ilk defa mühr-i hümayun düşman eline geçti.
Zente faciası Viyana muhasarasını takip eden yıllarda Osmanlı Devletine karşı kurulmuş olan ''mukaddes ittifak''ın başarısı olarak kabul edilmiştir.
Avusturya,Lehistan,Venedik ve Rusya'nın açtığı dört cephede,Osmanlı orduları zaman zaman başarılar kazanmış olmasına rağmen toprak kayıplarının önüne geçememiştir.
1683'te Ikinci Viyana Kuşatması'nın başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Osmanlı ordusu 14 yıl boyunca müthiş kanlı bir boğuşmanin içerisindeydi.Karşısında Avusturya,Venedik,Polonya ve Rusya'dan oluşan Kutsal İttifak vardı.14 yıllık savaş Zenta'da ağır ve kesin yenilgiyle 1697'de sona erdi.
Karlofça Antlaşması,Osmanlı İmparatorluğu ve Avrupa Kutsal İttifakı arasında yapılan ilk antlaşma olması açısından önemlidir.Osmanlı İmparatorluğunun yenilgisinin ilk resmi belgesidir.
Kapıkulu ve timarli sipahi teşkilatı bozulmuş olduğundan genel seferberlik ilan edilerek halktan asker toplandı.'Sarıca' ve 'Sekban' teşkilatının kaldırıldığı ilan edildi.
Fazla ve ilave vergiler kaldırıldı.Vergi borcu olanlar affedildi.Yeniçeri Ocağı temizlenerek mevcudu azaltıldı.
Istanbul'dan kalkan bir ihtilâl ordusunun Edirne'de bulunan Sultan 2.Mustafa'yı tahtından indirmesiyle sonuçlandığı için Osmanlı tarihlerinde Edirne Vakası adı verilen bu olaya Feyzullah Efendi Vakası da denilmiştir.
2.Mustafa sefere çıkan son Osmanlı padişahı olup,Edirne'de tahttan indirilen tek padişah.

Gezilecek Yerler;

Saraçhane Amcazade Hüseyin Paşa Külliyesi (Fatih/İstanbul)
Yeni Valide Külliyesi (Üsküdar/İstanbul)
2.Mustafa Türbesi (Yeni Cami Yanı)

3.AHMED HAN

Tarihte;

★Topkapı Sarayı‘n da ilk işi kendisini tahta çıkaran zorbalardan kurtulmak oldu. Cebecileri örnek alarak başkaldıran Bostancıları, sadrazamlığa atadığı Moralı Enişte Hasan Paşa’nın çabasıyla saraydan uzaklaştırdı, öteki zorba başlarını da yok ettirdi, devlet gücünü eline aldı.

★Sadrazam Damat Ali Paşa döneminde Ruslarla İstanbul’da imzalanan yeni bir antlaşmayla (24 Nisan 1713) Prut Antlaşmasının yürürlüğü sağlandı. Ali Paşa, III. Ahmet’i Mora’yı Venedik Cumhuriyeti’nin baskılarından ve Karadağlılardan kurtarmak için savaş açmaya inandırdı. Osmanlı Ordusu ve Donanması Mora ile birlikte Nodon, Kovon, Gerdos kalelerini; Girit’te de Suda ve Spinalonga limanlarını aldı.
★Buna karşı çıkan Avusturya ile savaşta Varadin’de Sadrazam Damat Ali şehit oldu, Osmanlı Ordusu bozuldu. Prens Eugene, Temeşvar, Banat ve Belgrat’ı ele geçirdi. Ali Paşa’nın yerine sadrazam olan Nişancı Mehmet Paşa da olumlu bir iş göremeyince Sadrazamlığa Nevşehirli Damat İbrahim Paşa getirildi

★Başlayan yeni döneminde ilk iş olarak Avusturya ve Venedik ile savaşa son veren Pasarofça Antlaşması imzalandı (1717). (Lale Devri Başladı)

★Fakat doğuda İran ve Irak nedeniyle Rusya sorunlar yaratmayı sürdürdü. Bu dönemde Afganlılar ayaklanmış, Dağıstan ve Şirvanlılar III. Ahmet’ten korunma istemişlerdi. Rusların da Kafkasya ve İran’a inme niyetlerini öne sürerek Damat İbrahim Paşa aleyhinde kışkırtmalara başlayanların etkisi ve İran’ın önceki antlaşmalara uymadığı savı gerekçesiyle İran’a savaş açıldı.

★Osmanlı Ordusu Hoy ve Tiflis’i ele geçirdi (1724), Bakü ve Derbent’i alan Rus Ordusu ile karşı karşıya geldi. Fakat iki ordunun işgal ettiği İran topraklarının iki devlet arasında paylaştırılması üzerinde anlaşmaya varılarak yeni bir savaş önlendi (23 Haziran 1724).

★Patrona Ayaklanmasıadı verilen ayaklanma patlak verdi (28 Eylül 1730).III. Ahmet sadrazam ve devlet adamlarını zorbalara vermemek için direndiyse de sonunda zora boyun eğerek Damat İbrahim Paşa ile Kaptanıderya Kaymakam Mustafa Paşa ve kethüdası Mehmet Paşa’yı boğdurup cesetlerini isyancılara verdi

Kitaptan Notlar

Prut antlaşmasıyla Ruslar daha önce indikleri Azak Denizinden uzaklaştırılarak uzun bir müddet için Karadenize inme hayallerine son veriliyordu.
Yusuf Nabi 17.asırda yetişen en büyük Osmanlı şair ve velilerindendi.
Navarin Meydan Muharebesi 5 saat sürmüş ve öğleye doğru Avusturyalıların galebesiyle bitmişti.Düşmanın taarruzu görüldüğü ve haber alındığı halde veziriazam yerinde kalması ve iş işten geçtikten sonra vaziyeti düzeltmek istemesi kazanilmasi pek muhtemel olan bu muharebeyi kaybettirmisti.
1718'de imzalanan Pasarofça Antlaşması ile Belgrad ve Semendire Avusturyada kalmak üzere Sava Nehri sınır kabul edildi.Fakat Osmanlılar,Venediklilerin Karlofça ile aldığı yerleri tekrar kazandılar.
Osmanlı Devletinde Pasarofça Antlaşması ile başlayıp 3.Ahmed Han'ın tahtan indirilmesine kadar geçen süre Lale Devri olarak adlandırılmıştır.
Gerçekte bu devrin en büyük özelliği Osmanlının yüzünü ilk defa Batıya dönmesidir.Daha önce yapılan ıslahat faaliyetlerinde Osmanlının geçmişi örnek alınırken,bu dönemden sonra Avrupa örnek alınmaya başlandı.
Türkiyeye matbaa getirildi,Yalovada kağıt,İstanbulda çini ve kumaş fabrikaları açıldı.Şiirde Nedim,zirveyi teşkil etmek üzere kalabalık edebiyat ve sanat çevrelerini alacak bir canlılık gösterdi.İstanbulda ilk itfaiye teşkilatı kurulmasına çaba gösterildi.
Müteferrika İbrahim Efendinin evinde kurulan matbaada ilk basılan eser Vanlı Mehmed bin Mustafanin telifi olan 'Sihah-i Cevheri' isimli lügatin tercümesidir.
3.Ahmed Patrona Halil Ayaklanması sonrası saltanatını yeğeni Mahmud devretmiştir.
Avrupada çiçek aşısı henüz bilinmezken İstanbulda bizzat tatbik ediliyordu.Hatta çiçek hastalığına yakalanan padişah tedavi edilmişti.
Ayasofya ile Topkapı Sarayı girişi arasındaki çeşmesinin üzerine yazdığı tarih beytinin hem şairi hem hattatıdır.'Aç besmeleyle iç suyu Han Ahmed'e eyle dua'

Gezilecek Yerler

3.Ahmed Kütüphanesi(Topkapı Sarayı)
Sultan 3.Ahmed Çeşmesi (Topkapi Sarayi Girişi)
Damat İbrahim Paşa Camii ve Medresesi (Nevşehir)
Sultanahmed Darul Hadis ve Çeşme
Damat İbrahim Paşa Çeşmesi(Ortaköy Camii Önü)
Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Türbesi (Şehzadebaşı sebil yanı)
3.Ahmed Türbesi (Yeni Cami Turhan Valide Türbesi)

1.MAHMUD HAN

Tarihte;

★Sultan Mahmut’un ilk işi, devlete hâkim olan, «Patronalılar» denen kaldırım kabadayılarını ortadan kaldırmak oldu.

★Osmanlı, Batı İran ve Güney Azerbaycan’ dan vazgeçmeye razıysa da Kafkasya’yı Safeviler’e geri vermek istemiyordu. Yalnız, Rusya’nın tehditkar bir tavır alması, bir Türk-Rus savaşında Almanya’nın da Rusya’nın yanında savaşa katılacağının anlaşılması, Osmanlı Hükümetini Safeviler’le sulha yanaştırdı.

★Osmanlı, Pasarofça Antlaşması ile Almanya’ya verdiği çok önemli toprakları Belgrat antlaşmaları ile geri aldı. Almanya, büyük toprak kaybına uğradı. Rusya, Karadeniz’in bir Türk gölü olduğunu, bu denizde yalnız Osmanlı bayrağını taşıyan gemilerin bulunacağını kabul etti. Böylece, Osmanlının daha dünyanın en güçlü devleti olmakta devam ettiği kesin şekilde ortaya konuldu

★Birinci Mahmut devri Osmanlı İmparatorluğunun son bahtiyar devirlerinden biri olmuştur.

Kitaptan Notlar;

Isyan girisiminde padisah sancak-i serif dışarı çıkartarak halkin burada toplanmasini sağladı.Sonra sadrazam hemen harekete geçti.Sancak-ı Şerif önde,sadrazam,saray askerleri ve İstanbul halki arkada Atmeydanina doğru yürümeye başladılar.Beyazid Camii'ni geçmişlerdi ki,asilerden bir grup önlerine çıktı.Önce halkın üzerine ateş açtılar.Fakat halk dağılmayınca bu defa da sancak-ı şerife ateş ettiler.Bu son hareketleri halkı korkutmak bir yana daha da galeyana getirdi.Bu durumu gören asilerde Atmeydanına kaçmak durumunda kaldılar.(15 Temmuz tekerrürü)
Tebriz'in zabtı dolayısı ile Sultan Mahmud'a ''Gazi'' unvanı verildi.
İranla imzalanan Ahmed Paşa antlaşmasına göre Osmanlıların eline bir şey geçmiyor aksine Tebriz,Hemedan,Erdelan..gibi ele geçirilen pek çok yer İrana terk ediliyordu.
Daha sonra Iran ordusu yenilip Bağdat çekildi.İranla sulh antlaşması imzalanarak (Kasr-ı Şirin Antlaşması esasına uygun) bir süre doğuda savaş sona ermiş oldu
Ruslar Özi halkına en acımasız vahşeti yaşatıp 20.000 fazla kişiyi şehit ettiler.İki tarafı anlaştırmak gayesiyle Osmanlıları pasif bırakan Avusturyada harekete geçti.
Avusturya ve Rusya ile ayrı ayrı imzalanan Belgrad Antlaşmarıyla Karlofça sonrası ilk defa iki güçlü devletle başa çıkabilmiş ve onları geri çekilmeye mecbur edebilmiştir.
Sultan 1.Mahmud duaları kabul olmuş Belgrad'da artık ezan-ı Muhammedi okunur olmuştur.
Cuma namazı kıldıktan sonra dönüşte fenalaşan padişah Demirkapı'da bindiği atın üzerinde aniden vefat etti.
Sultan 1.Mahmud Han aynı zamanda gayet tutumlu bir padişahtı.Döneminde uzun seferler ve masraflar olduğu halde,vefatında iç ve dış hazine dolu bulunuyordu.
Çocuğu olmadığı için tahta kardeşi 3.Osman oturmuştur.
Sultan 1.Mahmud ilk kez haremiyle birlikte Beşiktaş Sarayı'na taşındı.